Een carrière als consulent wordt vaak geassocieerd met snelle dynamiek, intellectuele uitdaging en snelle professionele groei. Maar wat houdt het vak precies in, welke paden kun je bewandelen en wat zijn de voor- en nadelen? In dit artikel nemen we je mee in het werkveld van consultancy: van dagelijkse taken en doorgroeimogelijkheden tot trends en tips.
Wat doet een consulent?
Een consulent is in essentie een externe adviseur die bedrijven helpt bij het oplossen van complexe problemen, het verbeteren van processen of het ontwikkelen van nieuwe strategieën. Dat kan gaan over kostenbesparing, digitalisering, duurzaamheid, personeelsbeleid of het betreden van nieuwe markten. Consultants combineren analytisch denkwerk met praktische implementatie. Ze werken meestal projectmatig en wisselen vaak van klant of sector, wat het werk afwisselend maakt.
Je kunt als consultant bij een adviesbureau werken (zoals McKinsey, BCG, Accenture of Deloitte), maar ook in-house bij een grote organisatie, of als zelfstandige.
Typisch carrièrepad
De meeste professionals beginnen hun carrière als consulent als analyst of junior consultant, vaak net na het afronden van hun bachelor of master. In deze fase ligt de nadruk op data-analyse, marktonderzoek, het voorbereiden van presentaties en ondersteuning van senior teamleden. Je werkt hard, leert snel en krijgt veel training.
Na 2 à 3 jaar groei je door naar de functie van consultant of associate, waar je meer verantwoordelijkheid krijgt voor het uitvoeren van onderdelen van een project. Je analyseert klantproblemen, draagt oplossingen aan en onderhoudt direct contact met klanten.
De volgende stap is senior consultant. In deze rol stuur je vaak kleinere teams aan, leid je klantgesprekken en help je bij het vormgeven van de oplossing. Daarna kun je doorgroeien naar manager of engagement manager, waarbij je volledige projectverantwoordelijkheid draagt, en uiteindelijk naar partner of directeur. Partners zijn verantwoordelijk voor het binnenhalen van klanten, het onderhouden van relaties op C-level en het bepalen van de strategische koers van het adviesbureau.
Het duurt gemiddeld 8 tot 12 jaar om partner te worden bij een groot internationaal adviesbureau, maar er zijn ook snellere routes voor topperformers.
Salaris en werkdruk
De salarissen in consultancy zijn bovengemiddeld. Startende consultants bij topfirma’s verdienen vaak tussen de €40.000 en €60.000 bruto per jaar. Naarmate je doorgroeit, stijgen de salarissen fors. Een manager kan tussen de €80.000 en €120.000 verdienen, en partners halen vaak zes- of zelfs zevencijferige jaarinkomens binnen.
Daar staat tegenover dat de werkdruk hoog is. Werkweken van 50 tot 60 uur zijn eerder regel dan uitzondering, zeker in de eerste jaren. Consultants reizen ook veel, al is dit sinds de pandemie enigszins verminderd door het opkomen van remote consultancy.
Opleiding en vaardigheden
Voor een start in consultancy is een academische achtergrond meestal vereist. Veel consultants hebben een studieachtergrond in bedrijfskunde, economie, techniek, rechten of datawetenschap. Een MBA of aanvullende opleidingen kunnen je kansen vergroten, vooral voor zij-instromers of mensen die naar het hogere segment willen.
Essentiële vaardigheden zijn analytisch denkvermogen, probleemoplossend vermogen, communicatievaardigheden (zowel schriftelijk als mondeling), projectmanagement en samenwerking. In toenemende mate wordt ook digitale vaardigheid (zoals Excel, Power BI, Python of AI-tools) gevraagd.
Specialisaties en trends
Consultancy evolueert snel. Vroeger lag de nadruk op strategie en operationele efficiëntie, maar tegenwoordig zijn er veel specialisaties. Denk aan:
- Technologieconsultancy: advies over IT, cloud, AI en cybersecurity
- ESG-consultancy: duurzaamheid, sociale impact en governance
- HR-consultancy: organisatiecultuur, leiderschap, inclusie
- Financiële consultancy: herstructurering, M&A, compliance
Er is ook een duidelijke trend naar freelance consultancy: steeds meer consultants werken als zelfstandige of in collectieven, wat flexibiliteit biedt maar ook meer onzekerheid.
Wat zijn de voor- en nadelen?
Voordelen:
- Snelle professionele groei
- Interessant werk met afwisseling
- Goed salaris en carrièremogelijkheden
- Groot netwerk opbouwen
- In korte tijd veel leren over diverse sectoren
Nadelen:
- Lange werkweken en soms weinig balans
- Veel reizen of remote werken
- Stressvolle deadlines en hoge verwachtingen
- Voor sommigen ontbreekt “zingeving” of langetermijnimpact
Vooral jongere generaties (zoals Gen Z) vragen zich vaker af of consultancy op lange termijn bijdraagt aan hun persoonlijke waarden of maatschappelijke doelen. Dit leidt soms tot een vroegtijdige overstap naar non-profit, startups of interne functies.
Is een carrière als consulent voor jou?
Een carrière als consulent biedt veel kansen, zeker als je houdt van afwisseling, uitdaging en snel leren. Het is een springplank naar andere rollen in het bedrijfsleven, maar ook een potentieel levenslange carrière als je de top wilt bereiken. Belangrijk is wel om jezelf onderweg niet te verliezen in de hectiek — en regelmatig te reflecteren op wat jij belangrijk vindt in werk en leven.
